Podróże po Chinach to często zderzenie ze światem, który działa zupełnie inaczej, niż nasz stary, oswojony. W tym artykule znajdziesz konkretne, praktyczne porady co do tego, jak poruszać się jako turysta, w tym w sytuacjach nietypowych.

Dynastia Liao została ustanowiona przez lud Kitanów, który zdominował północ Chin w okresie od X do XII wieku.

Mao stał się ofiarą przekonania o własnej nieomylności. Zwykłe dla władzy patologie polegające na odcięciu od realistycznej oceny efektów własnych działań. Najdobitniejszą ilustracją jest słynna klęska wielkiego głodu 1958−62. Wspólnym mianownikiem przyczyn głodu było działanie mające cel wyłącznie ideologiczny. Były rozżenione ze sprawdzonymi w praktyce mechanizmami ekonomii i produkcji.

W chińskiej starożytnej kosmologii zjawiska we wszechświecie pojmowano za pomocą tzw. pięciu żywiołów: wody, drewna, metalu, ognia i ziemi. Jest to więc, oprócz koncepcji skupionych wokół Yin i Yang, rdzeń chińskiej tradycyjnej kosmologii i pojmowania świata. Za pomocą pięciu elementów – a raczej faz, czemu do koncepcji przemian już blisko – opisywały naturę interakcji i wzajemne zależności między zjawiskami we wszechświecie.

To bitwa stoczona przez wojska chińskiej dynastii Tang z kalifatem abbasydzkim sprzymierzonym z imperium tybetańskim

Konfucjanizm to system myśli, który ma największy, przemożny wpływ na Chińską kulturę. Ale na sam konfucjanizm wpływały inne, zewnętrzne idee i koncepcje.

Po upadku dynastii Han w 220 r.n.e., chińska cywilizacja-państwo popadła w ciągnący się trzy wieki upadek i polityczny chaos. Najbardziej interesującym efektem tej zapaści był rozwój obszarów doliny Jangcy i destrukcji cywilizacji na obszarach północnych, na których chińska cywilizacja pojawiła się i wykształciła setki lat wcześniej.

[...] Japończycy, ustanawiając swój bieg w kierunku budowania narodowego bogactwa i władzy w oparciu o modele zachodnich, „cywilizowanych” krajów, chcieli konkurować o supremację z potęgami europejskimi. Japońscy decydenci czuli się uprawnieni do statusu równego ze statusem zachodnich potęg imperialnych. [...]

W krajach ukształtowanych mentalnością konfucjańską, takich jak Chiny, czy Korea Południowa, rząd tradycyjnie widziany jest w roli opiekuna i edukatora. Jego zadaniem jest tworzenie obywatelom możliwości pracy i umożliwienia akumulowania jej owoców. I role te wypełnia! Umiejętnie wprowadzony pod koniec lat siedemdziesiątych model liberalny stworzył w Chinach „kapitalizm w czystej postaci”. Tym samym powstało pole dla bujnego rozwoju fabryki świata − huczącej od aktywności podobnej do polskiej eksplozji przedsiębiorczości w początku lat 90. XX wieku.

Jedną z najważniejszych kultur neolitycznych terenu Chin to kultura Liangzhu (良渚文化). Kwitła ona w delcie rzeki Jangcy i okolicach między 3300-2200 rokiem p.n.e. W ciepłym, południowym klimacie jakieś dziesięć tysięcy lat temu miejscowe ludy rozpoczęły uprawy ryżu.

Kultura Hongshan została odkryta w 1935 roku. Rozwijała się na obszarze współczesnej Mandżurii (Liaoning, Mongolia Wewnętrzna, Heilongjiang 内蒙古, 黑龙江) w latach 4700-2920 lat p.n.e. Rejonem szczególnego rozwoju była dolina rzeki Wuerjimulun.

Wygrana w 1905 roku wojna z Rosją rozpaliła japońskie ambicje mocarstwowe. Jednocześnie, sąsiednie Chiny wchodziły w okres chaosu po upadku dynastii Qing. Osłabiony sąsiad wraz z bogactwami mineralnymi, miał zapewnić zasoby niezbędne do rozbudowy imperium

Taoizm jako filozofia to jeden z dwóch najsilniejszych i najbardziej wpływowych kierunków myśli chińskiej. Jego zapoczątkowanie przypisuje się Laozi (Mistrz Lao, czy też Stary Mistrz). Taoizm koncentrował się bardziej na osobie w kontekście i otoczeniu świata naturalnego, niż społecznego. Dążeniem Taoistów było więc życie jednostki i jej dostosowanie do rytmu świata naturalnego – podążanie Drogą (chiń. Dao; Tao) wszechświata i życie w harmonii.

Tak jak we wszystkich innych wczesnych cywilizacjach produkcja żywności była podstawą ich trwania. Konieczność ciężkiej, wymagającej dużych nakładów pracy na roli była absolutną koniecznością. W słynnym kompendium tekstów Huainanzi pojawia się nawiązanie do legendarnego wynalazcy rolnictwa, Shen Nonga:

Prawo Shen Nonga mówi: "Jeśli w kwiecie swego wieku mężczyzna nie uprawia roli, ktoś na świecie będzie chodził głodny. Jeśli w kwiecie swego życia kobieta nie tka, ktoś na świecie będzie chodził nieodziany." Dlatego właśnie on sam własną ręką prowadził pług, a jego żona własnymi rękami przędła, aby dać przykład światu.

Celem gry jest zajęcie swoimi kamieniami (zwykle gra się białymi i czarnymi) jak największego obszaru planszy. Osiąga się to przez obezwładnienie przeciwnika, a konkretnie takie otoczenie poszczególnych jego kamieni, które pozbawi je wpływu na rozgrywkę – właśnie to, a nie zbicie inną figurą powoduje ich usunięcie z planszy.

Malowanie na papierze ma tą szczególną cechę, że nie jest możliwe nanoszenie poprawek, jak to ma miejsce przy malowaniu farbami olejnymi. Malujący nowe dzieło musi więc przed przystąpieniem do pracy przemyśleć całą kompozycję. Zazwyczaj, o ile tylko pozwala na to wielkość dzieła, cały obraz kończony jest za jednym posiedzeniem.

Podobnie jak w Europie, koń stał się podstawową "platformą bojową" oraz symbolem statusu i władzy arystokracji. W starożytnych Chinach rozprzestrzenił się konkretny gatunek, znany jako koń przewalskiego.

Władza cesarska dynastii Han musiała zmagać się z olbrzymim zagrożeniem ze strony tak zwanych potężnych rodzin czy też rodów, zwykle nazywanych haozu 豪族 lub haozong 豪宗 albo jeszcze inaczej 大族.

Dla zachodnich naukowców najbardziej rzucającą się w oko i na warsztat cechą imperium Qin to jego totalitarny charakter. Pojawienie się Imperium Qin był w wielu aspektach na tyle podobne do Cesarstwa Rzymskiego (w odróżnieniu od wcześniejszej republiki) i III Rzeszy w XX wieku, że warto rzucić okiem i zestawić kilka ciekawych kwestii.

obok Zhuge Lianga jest bodaj najbardziej rozpoznawaną przez Chińczyków postacią z chińskiej późnej starożytności. Początkowo jako szara eminencja a potem zupełnie jawnie prowadził skomplikowaną grę mającą zabrać władzę cesarską z rąk upadającej ostatecznie dynastii Han. Jego planom na przeszkodzie stanęły inne postacie, nie mniej przebiegłe i ambitne. W rezultacie zamiast proklamacji kolejnej dynastii nastał w Chinach czas chaosu zwany Epoką Trzech Królestw.

Sędzia Bao Zheng znany jest powszechnie jako książę Bao - Baogong. Był to urzędnik żyjący w czasach Dynastii Song, który został "kanonizowany" i stał się dla Chińczyków synonimem prawości i sprawiedliwości.

Chińska metoda zarządzania i rządzenia w wielu aspektach różni się od tej wykształconej w średniowiecznej Europie. Pierwszą i najważniejszą różnicą jest to, że w Chinach epoki Song nie ma rozróżnienia na wsi i miast. Ten sam administrator został regulujące zarówno miasta i wsie wokół niego. W Europie, miasto miało odrębną administrację - burmistrza i radę miasta.

Czas istnienia dynastii Tang można podzielić na dwie części. Przed słynną rebelią An-Shi i po niej. Ta druga część toczyła się pod znakiem problemów wewnętrznych i walki z nieuchronnie zbliżającym się upadkiem.

Za jej długiego panowania rządzone przez Mandżurów Cesarstwo popadło w nieodwracalną zapaść.

Budynki tulou występują w górzystych okolicach pogranicza prowincji Fujian i Guandong, w najbliższej okolicy miasta Yongding (永定). Budynki te w roku 2008 zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Wojny opiumowe to łącznie trzy wojny prowadzone przeciwko Chinom:

1. Wielkiej Brytanii 1839–1842 oraz
2. Wielkiej Brytanii i Francji w latach 1856–1858,
3. Wielkiej Brytanii i Francji w latach 1859–1860.

Za czasów Dynastii Zhou, elity rządzące dzierżyły monopol na władzę i były w stanie decydować czym była kultura wyższa i klasa urzędnicza. Wraz ze zmianami okresu Walczących Królestw na czele społeczeństwa pojawiła się nowa klasa uczonych (士人, shìrén). Uczeni ci tworzyli rozmaite szkoły myśli, z których każda oferowała usługi w dziedzinie doradztwa, w nadziei zyskania wpływów i pozycji na dworach władców. Z nich wykształciło się „Sto Szkół Myśli”, promujących rozwój usystematyzowanego nauczania.

Chińczycy zawsze przykładali wielką wagę do eleganckiego wyglądu pisma; zawsze też uznawali kaligrafię za jedną ze sztuk na równi z malarstwem. Choć samo pismo chińskie ma 3500 lat, sztuka kaligrafii została ukształtowana i rozwinięta około III–IV roku n.e. Sztuka kaligrafii rozpowszechniła się w sąsiednich krajach wraz z pismem chińskim. Korea, Japonia oraz Wietnam wykształciły swoje własne szkoły kaligraficzne.

Pochodzenie Chińskiego Nowego Roku datuje się na wiele wieków wstecz, ale dokładne określenie jego początku nie jest możliwe. Znane jest kilka znaczeń słowa Nian, wszystkie one zgadzają się, że wcześniej było imieniem bestii, która zaczęła polować na ludzi w noc przed rozpoczęciem nowego roku. We współczesnym języku Chińskim oznacza rok. W Chinach jest także zwyczaj określany jako „festiwal wiosny”, a jego obchody trwają przez ok. 15 dni.

Co prawda nowoczesna nauka powstała w Europie, jednak przez setki i tysiące lat to Chiny były najbardziej rozwiniętym cywilizacyjnie rejonem naszej planety. Jeszcze w XVII i XVIII wieku przyjeżdżający do Chin podróżnicy i kupcy przyjeżdżali po to, by podpatrywać i wykradać, i jawnie kopiować sekrety technologiczne.