To bitwa która pozwoliła dynastii Qing na przejęcie władzy nad chińskim imperium władanym przez Mingów. Dorgon, przywódca dynastii Qing, wykorzystał okazję zdarzającą się raz na tysiąc lat. Na prośbę generała służącego dynastii Ming, pokonał siły rebelii chłopskiej Li Zichenga. Wygranie bitwy pozwoliło Mandżurom na szybkie opanowanie Pekinu, a tym samym definitywne zakończenie panowania dynastii Ming.
Przed bitwą
W czasie gdy dynastia Ming słabła i chyliła się ku upadkowi, rośli w siłę jej zewnętrzni przeciwnicy z północy. Siła cesarstwa nadal jednak była znaczna, jej wojska zdolne były do skutecznej realizacji zadań strategicznych, uniemożliwiając obcym armiom wtargnięcie w głąb terytorium cesarstwa. Potrzebna była jednak czujność. A jednym z miejsc wymagających szczególnej uwagi było przełęcz Shanhai. Zlokalizowana była ona na wschodnim krańcu Wielkiego Muru.
W garnizonie Shanghaiguan stacjonowało często po 40 000 żołnierzy. Rosnąca w siłę dynastia Qing, ustanowiona przez Mandżurów na swoim własnym terenie co prawda opanowała drugi koniec przełęczy w roku 1642, jednak Mandżurowie uznali, że nie da się sforsować niemal niemożliwych do zdobycia umocnień. Czekali.
W roku 1643 zmarł nagle cesarz Huang Taiji. Jego pięcioletni spadkobierca musiał być wyręczany w sprawowaniu władzy przez regenta. Czas zamieszania został bezwzględnie wykorzystany przez cierpliwych przeciwników. Załamał się porządek wojskowy w granicznych garnizonach Ming. Cesarz Chongzhen musiał przerzucić do Pekinu największą z armii, strzegącą rejonów granicznych, aby bronić miasta przed rebelią Li Zichenga. Jednak Pekin został zdobyty przez buntowników mimo tego rozpaczliwego ruchu. Cesarz Chongzhen popełnił samobójstwo, osieracając z przywództwa m.in. wspomnianą armię graniczną liczącą ok. 40 000 żołnierzy.
W celu umocnienia swojej pozycji, dowódca rebelii Li Zicheng opuścił Pekin aby pokonać ową stacjonującą w Shanhaiguan armię. Generał Wu, dowodzący nią, w obliczu zbliżających się buntowników, poprosił Mandżurów o pomoc. Zrobił to 25 maja 1644. Dragon, władca Mandżurów przysłał wkrótce pomoc w postaci armii liczącej około 50-60 tysięcy żołnierzy.
Bitwa
Li Zicheng najprawdopodobniej nie wiedział o obecności armii mandżurskiej. Rozmieścił swoją armię na południowym zachodzie od Shanghaiguan i czekał, aż obrońcy przyjmą bitwę. Armie dynastii Ming oraz Mandżurowie zaatakowali 28 maja. Należy tu przy tym dodać, że Mandżurowie nie spieszyli się z pomocą w walce - czekali, aż obie strony należycie się wykrwawią.
Po kilku godzinach walki przewaga liczebna połączonych armii Mandżurów i Mingów dała o sobie znać. Buntownicy zaczęli bezładny odwrót. Li uciekł do Pekinu, jednak zrozumiał swoje mizerne szanse przeciwstawienia się oblężeniu. Ogłosił się więc jedynie cesarzem nowej dynastii Shun i uciekł poza stolicę 4 czerwca.
Po bitwie
Dynastia Ming, po niedawnej śmierci cesarza, był żywym trupem. Władca Mandżurów Dorgon zarządził wstąpienie na tron swojego syna Huang Taiji – który objął tron jako cesarz Shunzi – pierwszy cesarz dynastii Qing.
Wielu Chińczyków było niezadowolonych takim obrotem sytuacji. Opór wobec nowej, obcej dynastii trwał do 1662. Wtedy to śmierć spotkała słynnego pirata Kongxia (mającego bazę wypadową na obecnym Tajwanie) oraz tzw. cesarza Yongli, czyli Zhu Youlanga. Dopiero wtedy ruchy restauracji Mingów zostały ostatecznie pokonane.
Więcej o dynastii Qing i czasach, w których panowała tutaj: dynastia Qing
