Dynastie

Ta kolekcja nie zawiera pomniejszych reżimów i państw.

Dynastia Qin i zjednoczenie Chin

Zmagania o supremację w Epoce Wiosen i Jesieni, a następnie Okresie Walczących Królestw w roku 256 pozostawiły na arenie jedynie siedem największych państw - wszystkie inne zostały pożarte w niekończących się wojnach i intrygach.

Istniała w latach 221 → 206 p.n.e..

O dynastii

Końcowe lata Okresu Walczących Królestw

Zmagania o supremację w Epoce Wiosen i Jesieni, a następnie Okresie Walczących Królestw stopniowo redukowały ilość państw zajmujących Równiny Centralne i okolice. W roku 400 p.n.e. było tych państw siedemnaście; w roku 300 p.n.e. – jedenaście. Jednak w roku 256 wszystkie małe rybki zostały już pożarte w toku niekończących się wojen i intryg, a na placu boju zostało jedynie siedem największych państw. Owe siedem potęg kontynuowało brutalną, pełną podstępów grę o przetrwanie i dominację. Były to Hann, Wei, Zhao, Qi, Yan, Qin, i Chu. Dodatkowym podmiotem obecnym na szachownicy dziejów, „ciążącym na sumieniu pozostałym graczom”, była tzw. dzielnica senioralna Zhou (in. Domena Królewska), czyli dzielnica stołeczna imperium dynastii Zhou. Jej znaczenie i wpływ na bieg wydarzeń z biegiem stuleci zmalały do zera, jednak – o dziwo – w toku chaotycznych większych i mniejszych zawieruch dziejowych dzielnica nie została zawłaszczona przez żadne z walczących królestw.

Ciekawostka #1: Nazwę tego państwa powinno pisać się Han (韓), ale w tym samym okresie istnieje inne państwo, którego nazwa wymawia się identycznie (choć to zupełnie inny znak chiński). Zanim znaki chińskie zaczęto wstawiać do tekstu, sinolodzy wymyślili, że trzeba te dwa jakoś odróżnić, żeby się nie myliły. Podobnie jest z inną parą walczących królestw: Wei 魏 i Wey 衛 .

Na skutek intensywnych reform przeprowadzonych pod władzą króla Zhenga, władcy królestwa Qin 秦, państwo to uzyskało nad pozostałymi państwami przewagę militarną i organizacyjną. Dzięki temu stopniowo podbiło i wchłonęło pozostałe terytoria. Tak więc

Władca państwa Qin podbił pozostałe państwa chińskie i po raz pierwszy zjednoczył feudalne do tej pory terytoria w jednolity organizm państwowy. Jednocześnie mianował się pierwszym cesarzem dynastii Qin. To właśnie od tej nazwy pochodzi obecna nazwa Chin.

-charbox-

Geneza państwa Qin

Ród Ying władający państwem Qin pojawił się w zachodniej części dzisiejszej prowincji Shaanxi około IX wieku p.n.e. Ich państwo zostało utworzone tam w IX wieku p.n.e. Ich początkowo niewielka grupa szybko zyskiwała wpływy dzięki nieustannym, dającym hart i doświadczenie walkom z plemionami, ludami, a w końcu chińskimi państwami leżącymi po sąsiedzku. Warunki terenowe na wschodzie ich ziem sprzyjały obronie – od napaści ze strony innych państw chińskich byli chronieni przez Rzekę Żółtą i łańcuch górski. Dzięki temu rosnące w siłę państwo Qin mogło skoncentrować się na ekspansji na zachód, na zewnątrz.

Ciekawostka #2: Państwa w centrum chińskiego świata miały niewielkie możliwości ekspansji terytorialnej. Aby zwiększyć potencjał ludnościowy bez napadania sąsiada, mogły jedynie zagospodarowywać obszary położone wewnątrz swych granic. Państwa te strzegły tradycji i kultury chińskiej w ich kolebce i patrzyły z góry na tych wpół-barbarzyńskich sąsiadów, którzy graniczyli z terenami nie-chińskimi. Ale te państwa pograniczne mogły stopniowo pochłaniać sąsiadów i sinizować ich tereny. Choć ci „barbarzyńcy” często wcale nie byli tacy prymitywni, a ich państwa i społeczeństwa często były równie rozwinięte co Kraina Środka, to dołączenie do chińskiego świata było zwykle traktowane jako awans cywilizacyjny. Klucz: wielkie centra cywilizacyjne stwarzają „mit założycielski”, legitymizujący ich prawo do ekspansji i podporządkowania narodów „gorszych” i słabszych. „Brzemię białego człowieka” i wyższość rasy aryjskiej to inne przykłady takiej „misji dziejowej”.

Przeszkody terenowe działały jednak w obie strony i dopiero w roku 316 roku Qin przekroczyło te bariery i podbiło leżące za nimi chińskie państwo Shu. Od tamtej pory wydarzenia potoczyły się błyskawicznie siłą własnego rozpędu. Doświadczenie, sprytnie zawierane sojusze oraz znakomita organizacja kampanii i rozgrywek dyplomatycznych doprowadziło Qin do ostatecznej supremacji. Podbój całego regionu zajął zaledwie dziewięć lat (230–221r. p.n.e.)

Ciekawostka #3: Takie państwa pograniczne to kuźnia imperiów. Składają się na to dwa aspekty. Pierwszy to wymiana kulturowa miedzy dwoma odrębnymi światami. Przepływ towarów, idei i ludzi był podłożem postępu. Drugi aspekt to zdolność społeczności i składających się na nią jednostek do zorganizowanego wysiłku i dla wspólnego dobra i przetrwania. Tereny na styku grup metaetnicznych (jak definiuje cywilizację Peter Turchin w książce War and Peace and War), odsiewają i wyrzucają w niebyt te społeczności, w których kooperacja i determinacja w walce z sąsiadami jest największa.

Ekspansja terytorialna imperium

Imperialną stolicą było Xianyang, niedaleko miasta Xi'an. Ziemie sięgały od współczesnej prowincji Shaanxi na zachodzie, do Shandong na wschodzie.

-ilustracja-

Reformy czasów formowania imperium

Po proklamowaniu cesarstwa, król Zheng przybrał tytuł Huangdi. Jego pełny tytuł brzmiał Qin Shi Huangdi 秦始皇帝. Zarządzanie państwem oparto na opartej na prawie stanowionym doktrynie legistów. Głównymi doradcami cesarza byli Lu Bu Wei oraz Li Si (od 237 p.n.e.).

Cesarz po ustanowieniu nowego prawa przystąpił do szybkiego wprowadzenia reform i zmian. W celu szybszego zaszczepienia ludziom nowych idei i nowych zasad działania organizmu społecznego, ogłoszono, że że cesarz „po staremu” posiada Mandat Niebios .Choć była to koncepcja konfucjańska, którą totalitarna ideologia Qin zwalczała, została ona pragmatycznie użyta celem spacyfikowania ludności niezadowolonej z twardych rządów i prędkości zmian wszelkich aspektów życia.

A koszt społeczny i duchowy politycznych przemian i sukcesów Qin był ogromny. Z perspektywy czasu można dojść do wniosku, że szybkość i śmiałość reform, oraz rozmach prac, do jakich mieszkańcy cesarstwa zostali zmuszeni, była największym osiągnięciem, a jednocześnie przyczyniła się do klęski i szybkiego końca dynastii w zaledwie 4 lata po śmierci jej założyciela.

Pierwszy Cesarz zjednoczył swoje państwo kulturowo i administracyjnie. Podzielił go na 36 okręgów. Odebrał władzę i wpływy arystokracji, a kierowanie aparatem państwa powierzył urzędnikom, którzy nie mogli przekazywać stanowisk potomkom. To był kolejny krok w kierunku ugruntowania tradycji cywilizacyjnej polegającej na promowaniu rządów merytokracji.

Ujednolicono pismo, oraz system miar i wag. Wprowadzono sztywny, jednolity system ściągania podatków, które w bezwzględny sposób egzekwowano. Stworzono gigantyczny system nadzoru nad robotami publicznymi, a masy robotników były zmuszane do pracy na rzecz cesarstwa: rozbudowano Wielki Mur, prowadzono rozległe prace irygacyjne i budowę sieci dróg.

Pacyfikacja zwolenników konfucjanizmu

Aby spacyfikować opozycję wobec tak kolosalnych zmian, cesarz twardo zabrał się za zwolenników konfucjanizmu. Ich zasady rządzenia zostały odsunięte w cień. Cesarz nakazał rekwizycję wszelkich kopii ksiąg konfucjańskich. Represjonowani zwolennicy nauk Konfucjusza byli prześladowani i nawet grzebani żywcem.

Słynne palenie ksiąg nie było celowym aktem zniszczenia, ale wynikiem pożaru wznieconego w czasie jednej z rebelii. Nie dotyczyło jedynie dzieł konfucjańskich. Zamierzeniem władcy była jak najgłębsza unifikacja terytorium imperium. Dotyczyło to także pisma, które było niezmiernie zróżnicowane w zależności od regionu. Księgi zapisane w skryptach innych państw, nierzadko zawierające bezcenną wiedzę, zostały zdeponowane w cesarskiej bibliotece, aby proces unifikacji doprowadzić do sukcesu także w tym aspekcie. W literaturze sinologicznej pokutuje faktoid mówiący, że księgi te zostały w barbarzyński sposób spalone, trochę tak, jak palono książki w Niemczech w latach 30-tych XX wieku. Rzeczywistość jest jednak trochę bardziej skomplikowana. Księgi zarekwirowano i zmagazynowano w stolicy. Uległy one spaleniu w czasie buntów, które nękały świeżo utworzone cesarstwo.

Przedsięwzięcia budowlane

Z rozkazów cesarza powstała olbrzymia ilość budowli. Były to pałace, kanały irygacyjne i żeglugowe, sieć dróg oraz przede wszystkim Wielki Mur.

Rozległe ciągnące się kilometrami mury obronne istniały wcześniej, były bowiem budowane przez poszczególne państwa istniejące w okresie Walczących Królestw. Miały chronić państwa chińskie, cywilizację rolniczą, przed najazdami trudzących się pasterstwem nomadów. Teraz mury zostały odnowione, zmodernizowane i połączone w jeden ciąg fortyfikacji strzegącej granic imperium przed najazdami uparcie następujących barbarzyńskich ludów z północy.

Skala podjętego wysiłku inżynieryjnego może świadczyć, jak ważkim problemem dla imperium były bezustanne najazdy owych ludów.

Słynna Terakotowa Armia niedaleko Xi'an to zaledwie część rozległego kompleksu mauzoleum wystawionego na cześć cesarza po jego śmierci. Armia Terakotowa odkryta została dopiero w roku 1974 roku przez chińskich rolników w czasie kopania studni. Do dziś wiele obiektów nie zostało odkopanych w obawie przed uszkodzeniem ich przy kontakcie z nasyconą tlenem atmosferą. Los taki spotkał słynnych terakotowych wojowników. Zaraz po ich odsłonięciu przez archeologów, okazało się, że wciąż są pokryci kolorowymi, malowanymi ornamentami. Jednak w zetknięciu ze świeżym powietrzem farba błyskawicznie zwietrzała i figury prezentują się jako surowy odlew.

Upadek dynastii

Te wielkie przedsięwzięcia Pierwszego Cesarza wymagały ogromnych nakładów. Siła robocza była rekrutowana na zasadach przymusu, a pieniądze do prowadzenia rozległych prac budowlanych pozyskiwano głównie z opodatkowania chłopstwa. Taka sytuacja nie mogła trwać w nieskończoność.

Cztery lata po śmierci Pierwszego Cesarza cały kraj ogarnęły bunty chłopskie, wspierane i inicjowane przez świeżo wyrugowaną ze swoich dziedzicznych praw arystokrację feudalną podbitych krain. Zmiany, reformy i gigantyczne prace budowlane okazały się zbyt radykalne, a raczej odbyły się nadmiernym kosztem ludu. Konsolidacja imperium została dokonana przez kolejny reżim. Już w roku 206 p.n.e. jeden z przywódców chłopskich buntów, Liu Bang, ustanowił nową dynastię, która miała rządzić Chinami przez następne 400 lat.

W ten sposób idea zjednoczonego cesarstwa i cesarza rządzącego z Mandatu Niebios znalazła kontynuację. Co ciekawe, przywódcy rebelii, choć początkowo walczyli o przywrócenie niepodległości ich dawnych, zagarniętych prze Qin krajów, niepostrzeżenie przeszli do walki nie o demontaż, ale kontrolę nad imperium złożonym ze wszystkich ówczesnych chińskich krain. Drugą ciekawą rzeczą jest historyczna analogia między przejściem Qin i Han a upadkiem dynastii Sui, która również przeinwestowała (m.in. budową Wielkiego Kanału) i przejęciem jej dorobku przez dynastię Tang.

Państwa, dynastie i poczet ich władców

Poczet władców (3)

CHARS:

Pierwszy Cesarz Shi Huangdì 始皇帝

Imię osobiste: Yíng Zhèng 嬴政

Imię świątynne: Shi Huangdì 始皇帝

Chronologicznie to pierwszy władca dynastii Qin. Czas życia / rządów: , 246 → 210 p.n.e..

CHARS:

Drugi Cesarz Świata Èr Shì Huángdì 二世皇帝

Imię osobiste: Yíng Húhài 嬴胡亥

Imię świątynne: Èr Shì Huángdì 二世皇帝

Chronologicznie to drugi władca dynastii Qin. Czas życia / rządów: , 209 → 207 p.n.e..

CHARS:

Trzeci Cesarz Sān Shì Huángdì 三世皇帝

Imię osobiste: Yíng Ziyīng 嬴子嬰

Imię świątynne: Sān Shì Huángdì 三世皇帝

Chronologicznie to trzeci władca dynastii Qin. Czas życia / rządów: , 207 p.n.e..

Ważniejsze wydarzenia: 3

Chińskie ciekawostki-

Państwo Qin ostatecznie podbija i jednoczy pozostałe państwa chińskie

awd

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Wielkie reformy do roku 210

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Wielkie spalenie ksiąg.

Był to pożar biblioteki cesarskiej, w której zgromadzono zarekwirowane wcześniej księgi

Powiązany artykuł

Bibliografia i źródła wiedzy

Artykuł nie ma zadeklarowanych źródeł.

Warto przeczytać

Spodobał ci się artykuł? Polub go lub polub Chiny.pl na Facebooku:

Reklama

A jeśli masz jakieś uwagi, napisz komentarz poniżej

Ilość powiązanych artykułów: (brak artykułów)
Artykuł o nadrzędnym okresie historycznym:

messages.comments:

Napisz swój komentarz

Imię lub nick - obowiązkowe dla niezalogowanych
Obowiązkowy dla niezalogowanych

Zabezpieczenie antyspamowe:

  1. w pole Dobry Pomysł! wpisz 5 pomnożone przez przez 2.
  2. Możesz wstawić jeden link, ale to opóźni publikację komentarza. Dwa i więcej nie da rady.
  3. Komentarz przechodzi bez moderacji, jeśli ostatnią jego frazą jest Kartagina musi zostać zniszczona po łacinie.

Wstaw ciekawostkę na swoją własną stronę (rozwiń)

Tą dynastię możesz umieścić u siebie wstawiając poniższy kod:


Możesz też wstawić widżet otwierający się na losowej ciekawostce

Leksykon: władca, wydarzenie historyczne, fortel wojenny

Język: znak pisma, idiom, slang lub przysłowie

Kup książki twórcy Chiny.pl

36 forteli

Podręcznik budowania obrazów mentalnych i dziesiątki anegdot historycznych — ze wstępem Andrzeja Sapkowskiego

Siły psychohistorii

Podobnie jak w bestsellerze 36 forteli jest to studium oraz dziesiątki przykładów. • Temat poradnika: dostrzeganie ukrytych prawidłowości i przewidywanie przyszłych zdarzeń. Anegdoty o mistrzach obserwacji rzeczywistości i mistrzach zmieniania myśli w czyn.

Starożytna mądrość chińska

Zbiór 81 sentencji i cytatów, które są jednocześnie kluczem do zrozumienia chińskiej mentalności i chińskiej kultury

Drogi wędrownych doradców

Pięknie ilustrowany zbiór 81 maksym układających się w wizję starożytnych artystów, poetów i ludzi czynu, których zbiorowy wysiłek stał się fundamentem chińskiej cywilizacji.

Opowieści z dawnych Chin

Zbiór pięknych, pełnych pozytywnej energii opowieści oraz skłaniających do zadumy legend i anegdot, który pomoże ci zrozumieć kulturę i historię Państwa Środka.

Chiny 一 Pulsujący matecznik cywilizacji

Zbiór 81 maksym i przysłów, z pomocą których zrozumiesz esencję chińskiej historii: poznasz czyny i uczucia ludzi, których losy i czyny są tworzywem chińskiej państwowości i aspiracji imperialnych.

Sun Zi i jego Sztuka wojny

Traktat Sztuka wojny w przekładzie Piotra Plebaniaka bezpośrednio z chińskiego języka klasycznego, stylizowany na piękną polszczyznę Sienkiewicza. Do tego wizje wojny i konfliktów prof Bralczyka i ponad 20 innych mistrzów oraz ekspertów.

Prawidła geopolitycznej gry o przetrwanie

Praca, w której sam autor i zaproszeni eksperci prezentują swoje wizje prawidłowości geopolitycznych, okraszając je przykładami z kart historii i wydarzeń współczesnych. W środku 43 mapy i 29 zdjęć oraz ilustracji, które pomogą zrozumieć zawiłą logikę zmagań między mocarstwami.

Wzorce Zwyciężania tom 1

Studium historycznych analiz potyczek, bitew i operacji militarnych. Autorzy analizują je tak, aby czytelnik mógł z pozytywnych i negatywnych doświadczeń nauczyć się osiągać sukces militarny w każdej sytuacji.

Oni albo My!

Błyskotliwie napisana wizja konfliktu Chin i Stanów Zjednoczonych. Autor prezentuje wgląd w pełne spektrum konfliktu: od motywacji ideologicznych po zaciekłe zmagania o kontrolę nad dostępem do krytycznych surowców.