Dynastie

Ta kolekcja nie zawiera pomniejszych reżimów i państw.

Republika Chińska 1911 oraz Chińska Republika Ludowa 1949

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Istniała 1911-.

O okresie historycznym

Yuan Shikai zakłada nową dynastię

Yuan Shikai był wysokim urzędnikiem na dworze dynastii Qing, która rządziła Chinami od 1644 do 1911 roku. Po upadku dynastii pozycja Yuana była na tyle silna, że wymusił na Partii Narodowej (Kuomintang) nominację na prezydenta republiki. Aspiracją Yuana było proklamowanie nowej dynastii. Jego działania doprowadziły do silnego osłabienia i destabilizacji młodej republiki.

W 1913 roku konsekwentnie realizowane działania Yuan Shikaia doprowadziły do delegalizacji Kuomintangu, ucieczki Sun Yat-sena do Japonii. Choć w 1915 roku, Yuan został w końcu intronizowany, to opór dowódców wojskowych sprawił, że w następnym roku przywrócił republikę. Stan zdrowia nie pozwolił mu na dalsze działania - zmarł na skutek przewlekłej choroby w czerwcu 1916.

Okres warlordyzmu

Obalenie cesarstwa i proklamowanie Republiki Chińskiej wcale nie oznaczało, że Chińczycy mogli zabrać się do radosnej pracy zbudowania wolnej ojczyzny. Nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii. Osobą, której działania doprowadziły do destabilizacji młodej republiki, był Yuan Shikai.

Natychmiast po obaleniu cesarstwa posłuszeństwo wypowiedziały niemal wszystkie prowincje. Wśród nich był zarówno Tybet, jak i Mongolia.

 

Japońska inwazja i powstanie Mandżuko

Słabość sąsiada była widoczna dla Japończyków. Mieli oni ambicje ekspansji swojego imperium poza macieżysty archipelag. Jeśli obserwować bieg wydarzeń od końca XIX wieku, to pierwszym krokiem japońskim było wygranie wojny japońsko-chińskiej i przejęcie Formozy obecnie Tajwan).

Drugim krokiem było przejęcie protektoratu nad Koreą, co miało miejsce w 1905 roku po wygranej wojnie z Rosją. Powstała Armia Kwantuńska, której zadaniem była ochrona strategicznej linii kolejowej, zwanej Koleją Południowo-mandżurską. Koreę zaanektowano w 1910 roku.

Trzecim krokiem było zajęcie Mandżurii. Jako casus belli wykorzystano tzw. incydentu mukdeński, do którego doszło 18 września 1931. Armia Kwantuńska zajęła z zaskoczenia całą Mandżurię, a w lutym następnego roku proklamowano marionetkowe państwo Mandżuko.

 

Czang Kai-szek i komuniści

-ilustracja-

Czang Kaj-szek Generalissimus Chang Kaj-szek to od roku 1928 przywódca a później prezydent Republiki Chińskiej

Po śmierci Sun Jat-sena, czyli Ojca Narodu, wodzem Republiki Chińskiej został generalissimus Chang Kaishek. Musiał on walczyć na wiele frontów: z warlordami w północnej części kraju, Japończykami oraz komunistyczną konkurencją. 

Republika była tworem bardzo chwiejnym. Nawał problemów, z jakimi musiała się zmierzyć, był zbyt duży. Choć podejmowano prawidłowe decyzje strategiczne i ekonomiczne, nie dało się ich wcielić w życie. Czang Kai-szek często stawał przed nierozstrzygalnymi dylematami. Jednym z największych błędów było skalanie się kooperacją z Japończykami w celu walki z lokalnymi watażkami na północy. Komuniści dopilnowali, aby wieść o tej współpracy w maksymalnym stopniu zraziła ludność. Sami komuniści prowadzili walkę ściśle wedle reguł "zdobywania serc i umysłów," co w końcu dało rezultaty w postaci zwycięstwa nad siłami Rządu Narodowego.

-charbox-

Przegrana wojna domowa

Komuniści przeważyli w ciągnącej się latami wojnie domowej. W 1949 roku Rząd RCh podjął decyzję o ewakuacji na wyspę Tajwan. Na wyspę wywieziono wszystko, co się dało z dziedzictwa narodowego. Uciekli na nią przedstawiciele administracji cywilnej i wojskowej, o ile mogli, to z rodzinami, a także ci mieszkańcy przyległych prowincji, którzy zdecydowali uciec przed komunistami.

Porażka wydawała się tymczasowa, a może trudno było pogodzić się z jej nieodwracalnością.  Jeszcze w 1952 roku Chang Kai-szek wygłosił w słynnym przemówieniu na wyspie Jinmen (ang. Kinmen) słynną frazę "nie zapomnij, co zdarzyło się w Ju." Jest to nawiązanie do przebiegu pewnej starożytnej wojny, w czasie której wydarzył się epizod zbliżony nieco do obrony Częstochowy znanej z kart powieści Sienkiewicza.

Ale sytuacja ustabilizowała się - Rząd RCh nie był w stanie zmontować inwazji i powrotu na kontynent, a Armia Narodowo-wyzwoleńcza pod wodzą Mao Zedonga nie zdołała przełamać obrony Tajwanu i kilku przylegających wysepek. Było tak głównie dzięki pomocy Amerykanów, którzy odcięli Chang Kai-szeka od pomocy uznając jego sprawę za przegraną już w roku 1949, ale aktywnie wspomagali go już po wybuchu wojny w Korei.

I tak właśnie na tą chwilę kończy się to, co nazywam historią, a zaczyna polityka.

Nazwa Republiki Chińskiej

Sprawa tego, jaki status ma Tajwan i jak to określać w sytuacjach oficjalnych i publikacjach, jest tematem drażliwym i bardzo delikatnym. Minęły już czasy, gdy na każdy "występek" druga strona reagowała równie emocjonalnie jak Facebook na wieść o powstaniu portalu ze słowem face lub  book w nazwie.

Aktualnie można przyjąć, że na terenie Chin funkcjonują dwa ośrodki polityczne. Jeden to Republika Chińska administrująca wyspą Tajwan i niektórymi częściami przylegającej kontynentalnej prowincji Fujian (np. wspomniana wyspa Jinmen). Drugim ośrodkiem politycznym jest rząd w Pekinie.

Republika Chińskia 1912–

Zhōng huá mín guó 中華民國  Obalenie dynastii Qing; Sun Jat-sen i proklamowanie Republiki Chińskiej

Chińska Republika Ludowa 1949–:
(中華人民共和國 – Zhōng huá rén mín gòng hé guó)

Państwa, władcy i dynastie

Państwa istniejące w tym okresie: 0. Łącznie władców: 0

Ważniejsze wydarzenia: 14

Chińskie ciekawostki-

Rozpoczęcie publikacji czasopisma „Nowa Młodzież"

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Umiera Yuan Shikai (1859–1916) Początek ery Warlordyzmu do 1928

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Ruch 4 maja, protesty na placu Tienanmen przeciw postanowieniom Traktatu Wersalsiego.

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Umiera Sun Yat-sen (1866–1925)

Dla słabej, nękanej siłami odśrodkowymi republiki brak jej założyciela oznacza tym bardziej nieodwołalną zapaść w chaos.

Powiązany artykuł Powiązana pozycja leksykonu
Powiązane hasła leksykonu: 2: Sun Jat-sen Sun Zi

Chińskie ciekawostki-

Północna Ekspedycja połączonych sił Partii Narodowej i Komunistycznej Partii Chin

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Partia Narodowa występuje przeciw komunistom. „Bialy terror” do 1930. Władza Rządu narodowego pod przywództwem Czang Kai-szeka

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Mao Zedong i inni komuniści tworzą Centralny Okręg Radziecki w Jiangxi.

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Nowy kodeks cywilny przyznaje kobietom prawa małżeńskie i własnościowe.

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Japonia przejmuje kontrole nad Mandżurią

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Czerwona Armia wydostaje się z okrążenia wojsk Rządu Narodowego. Wielki Marsz do 1935 roku

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Śmierć Lu Xun'a 1881–1936

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Wojna chińsko-japońska.

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Masakra Nankińska

Powiązany artykuł

Chińskie ciekawostki-

Wojna domowa pomiędzy Rządem Narodowym, a komunistami.

Powiązany artykuł Powiązana pozycja leksykonu

Bibliografia i źródła wiedzy

Artykuł nie ma zadeklarowanych źródeł.

Warto przeczytać

Spodobał ci się artykuł? Polub go lub polub Chiny.pl na Facebooku:

Reklama

A jeśli masz jakieś uwagi, napisz komentarz poniżej

Ilość powiązanych artykułów: 1

Wojna przeciw Japonii

Wojna przeciw Japonii

Artykuł o zbliżonej tematyce

Wygrana w 1905 roku wojna z Rosją rozpaliła japońskie ambicje mocarstwowe. Jednocześnie, sąsiednie Chiny wchodziły w okres chaosu po upadku dynastii Qing. Osłabiony sąsiad wraz z bogactwami mineralnymi, miał zapewnić zasoby niezbędne do rozbudowy imperium

Przeczytaj...

messages.comments:

Napisz swój komentarz

Imię lub nick - obowiązkowe dla niezalogowanych
Obowiązkowy dla niezalogowanych

Zabezpieczenie antyspamowe:

  1. w pole Dobry Pomysł! wpisz 2 pomnożone przez przez 2.
  2. Możesz wstawić jeden link, ale to opóźni publikację komentarza. Dwa i więcej nie da rady.
  3. Komentarz przechodzi bez moderacji, jeśli ostatnią jego frazą jest Kartagina musi zostać zniszczona po łacinie.

Wstaw ciekawostkę na swoją własną stronę (rozwiń)

Tą dynastię możesz umieścić u siebie wstawiając poniższy kod:


Możesz też wstawić widżet otwierający się na losowej ciekawostce

Leksykon: władca, wydarzenie historyczne, fortel wojenny

Język: znak pisma, idiom, slang lub przysłowie

Kup książki twórcy Chiny.pl

36 forteli

Podręcznik budowania obrazów mentalnych i dziesiątki anegdot historycznych — ze wstępem Andrzeja Sapkowskiego

Siły psychohistorii

Podobnie jak w bestsellerze 36 forteli jest to studium oraz dziesiątki przykładów. • Temat poradnika: dostrzeganie ukrytych prawidłowości i przewidywanie przyszłych zdarzeń. Anegdoty o mistrzach obserwacji rzeczywistości i mistrzach zmieniania myśli w czyn.

Starożytna mądrość chińska

Zbiór 81 sentencji i cytatów, które są jednocześnie kluczem do zrozumienia chińskiej mentalności i chińskiej kultury

Drogi wędrownych doradców

Pięknie ilustrowany zbiór 81 maksym układających się w wizję starożytnych artystów, poetów i ludzi czynu, których zbiorowy wysiłek stał się fundamentem chińskiej cywilizacji.

Opowieści z dawnych Chin

Zbiór pięknych, pełnych pozytywnej energii opowieści oraz skłaniających do zadumy legend i anegdot, który pomoże ci zrozumieć kulturę i historię Państwa Środka.

Chiny 一 Pulsujący matecznik cywilizacji

Zbiór 81 maksym i przysłów, z pomocą których zrozumiesz esencję chińskiej historii: poznasz czyny i uczucia ludzi, których losy i czyny są tworzywem chińskiej państwowości i aspiracji imperialnych.

Sun Zi i jego Sztuka wojny

Traktat Sztuka wojny w przekładzie Piotra Plebaniaka bezpośrednio z chińskiego języka klasycznego, stylizowany na piękną polszczyznę Sienkiewicza. Do tego wizje wojny i konfliktów prof Bralczyka i ponad 20 innych mistrzów oraz ekspertów.

Prawidła geopolitycznej gry o przetrwanie

Praca, w której sam autor i zaproszeni eksperci prezentują swoje wizje prawidłowości geopolitycznych, okraszając je przykładami z kart historii i wydarzeń współczesnych. W środku 43 mapy i 29 zdjęć oraz ilustracji, które pomogą zrozumieć zawiłą logikę zmagań między mocarstwami.

Wzorce Zwyciężania tom 1

Studium historycznych analiz potyczek, bitew i operacji militarnych. Autorzy analizują je tak, aby czytelnik mógł z pozytywnych i negatywnych doświadczeń nauczyć się osiągać sukces militarny w każdej sytuacji.

Oni albo My!

Błyskotliwie napisana wizja konfliktu Chin i Stanów Zjednoczonych. Autor prezentuje wgląd w pełne spektrum konfliktu: od motywacji ideologicznych po zaciekłe zmagania o kontrolę nad dostępem do krytycznych surowców.