to twórca fundamentów systemu społecznego, który kwitł i rozwijał się w chinach przez ponad dwa tysiące lat. Konfucjanizm wczesny, a potem konfucjanizm synkretyczny epoki Han i neokonfucjanizm XI–XIII wieku stały się integralną częścią mentalności mieszkańców Państwa środka i przeniknęły także do krajów sąsiednich.

Mencjusz twierdził, że natura człowieka jest dobra (xing ben shan 性本善), jednak należy ją pielęgnować i rozwijać. Człowiek wg tej teorii jest z natury dobry, podstawy cnót moralnych mają charakter wrodzony, ale – znowu – należy ich strzec i rozwijać.

Czteroksiąg konfucjański to cztery księgi uznawane za fundament ideologi i systemu społecznego, który nazywamy konfucjanizmem. Czasami jednak słyszymy o pięcioksięgu albo innych liczbach ksiąg. Jest tak dlatego, że w różnych epokach i miejscach do zbioru klasyków włączano też inne dzieła. Sprawa była o tyle istotna, że księgi te stanowiły materiał do egzaminów cesarskich, do których zdania należało wyuczyć się treści ksiąg na pamięć.

W czasach, gdy Konfucjusz stworzył zasady idealnego systemu społecznego, zwanego na jego cześć Konfucjanizmem, brakło w cywilizacji chińskiej opartego na wartościach duchowych systemu religijnego. Istniał oczywiście animizm, kult przodków, a także rozbudowane i coraz bardziej skomplikowane systemy interpretacji zawartości Księgi przemian.

Jest to pięć dzieł będących podstawą nauki Konfucjanizmu. W różnych epokach tworzono nowe zestawy dodając lub ujmując księgi uznawane za najistotniejsze. Księga pieśni to księga z najstarszymi tekstami starożytności. Jest to antologia najstarszej poezji chińskiej. Jej stworzenie przypisuje się Konfucjuszowi. Zbiór zawiera 305 utworów (oraz 6 samych tytułów zaginionych pieśni), które dzielą się na 160 pieśni ludowych, 74 pieśni okolicznościowych (śpiewanych w czasie rytuałów nadwornych), 40 hymnów i pieśni pochwalnych wobec przodków, bogów lub cesarza.

Cnota ren dotyczy stosunku miedzy jednym a drugim człowiekiem. Ren na język polski można przetłumaczyć jako dobroć, humanitaryzm. Na angielski tłumaczy się najczęściej jako benevolence Należy dobrze (opiekuńczo, troskliwie) traktować człowieka, szanować jego godność i okazywać szacunek w życiu codziennym.

Jedną z naczelnych koncepcji konfucjanizmu jest Rytuał (li 禮). Stanowi on spójny i szczegółowy wzorzec postępowania obejmujący wszystkie aspekty życia społecznego i relacji między ludźmi. Sankcjonuje role i praktyki społeczne, przez co przyczynia się do ustanowienia powszechnej harmonii. Jednym z elementów tej harmonii były merytokratyczny system awansu społecznego, zastępujący szlachectwo krwi szlachectwem pielęgnowanej nauką doskonałości moralnej wyznaczanej przestrzeganiem cnót.

Konfucjanizm to system myśli, który ma największy, przemożny wpływ na Chińską kulturę. Ale na sam konfucjanizm wpływały inne, zewnętrzne idee i koncepcje.