Opera pekińska to najsłynniejsza odmiana opery chińskiej. Maski używane w przedstawieniach tej opery stały się ikoną chińskiej kultury. Sztuka ich malowania jest ceniona bardzo wysoko i wymaga kształtowanego latami kunsztu.
Opera pekińska jest bardzo symboliczna i alegoryczna. Niemal nie używa się w niej dekoracji, a miejsce i czas akcji określa zazwyczaj muzyka. Aktorzy dla oddania sytuacji posługują się symbolicznymi rekwizytami i tak na przykład bat w ręku oznacza jazdę konną, wiosło przeprawianie się przez rzekę, chorągwie za plecami – prowadzenie oddziału wojskowego. Funkcję i pozycję społeczną postaci ukazują noszone przez aktorów stroje, zaś maski – charakter granej postaci. Maska czerwona oznacza człowieka uczciwego, biała – kłamcę, żółta – wojownika, zaś złota – bóstwo. Również ruchy aktorów są ściśle określone kanonami. Strach ukazywany jest przez wymachiwanie rękami nad głową, zaś złość poprzez wciągnięcie głowy między ramiona. Wszystkie te elementy sprawiają, że dla niebędącego Chińczykiem widza opera pekińska jest zazwyczaj zupełnie niezrozumiała.
Technikalia
Scena w operze pekińskiej jest prostokątna, z trzech stron otwarta dla widzów, a z czwartej zasłonięta. Sceny budowano zazwyczaj przy świątyniach lub herbaciarniach, popularne były także wędrowne zespoły grające na rynkach i placach. Czasami scena była dostępna widzom ze wszystkich czterech stron. W zależności od aranżacji, scenę mogła podzielić na dwie części kotara shoujiu.
Aktorzy opery pekińskiej poza umiejętnościami dramatycznymi posiadają zazwyczaj także doskonałe umiejętności muzyczno-wokalne i akrobatyczne, gdyż wymagają od nich tego reguły przedstawienia. W przeszłości postacie kobiece były odgrywane przez mężczyzn.
Kostiumy a to ręcznie szyte, haftowane tradycyjnymi wzorami szaty. Do ich wykonania przykładano szczególną uwagę.
Typy postaci:
Charakteryzacja i makijaż twarzy postaci jing i chou jest wielkim wyzwaniem dla charakteryzatora. Namalowane na twarzy linie muszą odzwierciedlać charakter postaci, a także umożliwiać aktorowi grę na scenie. Szczególnym wyzwaniem są postaci jing i chou, których zmienność musi być szczególnie widoczna dla widzów. Postaci kategorii jing, przejawiające bohaterstwo i wielki temperament stają się więc często pokazem kunsztu zespołu wspierającego aktorów.
Maski i to co symbolizują
Wzory wymalowane na maskach w operze chińskiej mają ściśle określoną symbolikę. Wyznaczają one typ postaci oraz jej osobowość. Każdy z kolorów w określony sposób podkreśla zachowanie i słowa postaci.
Biały kolor może symbolizować kilka różnych cech:
- może wskazywać na bohatera o posiwiałych włosach lub oficera armii.
- okrutnego i podstępnego, a także zawziętego wojownika
- eunucha, aby podkreślić ich zniewieściałość i zdradziecką mentalność
- buddyjskiego mnicha, wyszkolonego i sprawnego w walce.
Żółty kolor symbolizuje brutalność, charyzmę i skłonność do niecnych knowań
Fiolet/różowy: symbolizuje lojalność szlachetność i szczerość.
Czerwony: jeśli jest kolorem dominującym symbolizuje lojalność, wierność i odwagę.
Czarny kolor symbolizuje wytrwałość, uczciwość i zuchwałość
Niebieski: symbolizuje odwagę, upór i krnąbrność.
Zielony: symbolizuje odwagę, brutalność, despotyzm, porywczość i drażliwość i skłonność do wybuchów.
Znane postacie historyczne na scenie
Wizerunki zaczerpnięte ze strony http://www.paulnoll.com/China/Opera
Piękno opery
Muzyka w operze pekińskiej może być podzielona na dwa rodzaje: xipi oraz erhong. W obu wariantach w użyciu są instrumenty dęte, smyczkowe i perkusyjne: