Kaligrafie na grzbietach książek: 20

Znak chiński na grzbiecie książki
36 forteli

Chińskie słowo ji 計, jeśli zbudować jego definicję ostensywną na bazie Trzydziestu sześciu forteli, wychodzi poza zakres znaczeniowy polskich słów „fortel” i „podstęp”. Ji, zwłaszcza w kontekście wojskowym, jest oczywiście tłumaczony jako „fortel”, jednak nie jest to tłumaczenie ścisłe. Ji oznaczało pierwotnie plan, kalkulację, schemat bądź wzorzec postępowania. Nie chodzi więc o oszukanie czy pokonanie przeciwnika, ale o skuteczne zaplanowanie i realizację zwycięskiego posunięcia. Dopiero od wczesnych wieków średnich znaczenie słowa ji poszerzyło się 
o misterną intrygę, w założeniu prowadzoną skrycie przed jej ofiarą. 

Znak chiński na grzbiecie książki
Siły psychohistorii

Człowiek, który potrafi z aktualnego stanu spraw wywieść to, co dopiero się zdarzy, „grokujący” zasady rządzące Wszechświatem, pojmujący naturę Dao, w starożytnych Chinach zwany był Świętym Mężem (聖人). Mógł on „zobaczyć początek i poznać koniec”. „Odrzuć pustkę, ułudę, by dostrzec pełnię, prawdziwy świat”, głoszą nauki buddyjskie. „Mów prawdę, a prawda cie wyzwoli”, nawoływał Jezus. „Oko widzi tylko to, co umysł gotowy jest przyjąć”, zauważa Henri Bergson. Wszystkie te i podobne dyrektywy podsuwają tą myśl, że należy odrzucić swoje przekonania, przesądy, często zawodną wiedzę, aby spojrzeć na problem w sposób nowy, umożliwiający jego – często błyskotliwe – rozwiązanie.

Znak chiński na grzbiecie książki
Starożytna mądrość chińska

Znak zhi to po prostu mądrość.

Znak chiński na grzbiecie książki
Drogi wędrownych doradców

Dao to bezosobowy ład rządzący Wszechświatem, jego podstawowy mechanizm oraz wszystkie ukryte i jawne prawidła. Wydarzenia dają się przewidzieć dzięki temu, że są to powiązane ze sobą przejawy dynamicznej równowagi przeciwieństw, tradycyjnie wyrażanej za pomocą „drabiny” dwóch komplementarnych sił – Yin i Yang.

Znak chiński na grzbiecie książki
Opowieści z dawnych Chin

Znak chińskiego pisma chuan 傳 - przekaz

Znak chiński na grzbiecie książki
Sequi nobis

Znak chiński na grzbiecie książki
Pieśni dalekich plemion

Znak pisma chińskiego yi, używany w starożytności w słowach wskazujących na barbarzyńców otaczających Państwo Środka.

Znak chiński na grzbiecie książki
Triumf woli

Znak zhi (czyt. dży) to dwa elementy: uczony i umysł (dosłownie serce). A więc ktoś, kto buduje swoją siłę woli po to, aby w jakiś sposób wpłynąć na świat i zrealizować swoje aspiracje. 

Znak chiński na grzbiecie książki
Mocne słowa silnych ludzi

Znak chiński na grzbiecie książki
Chiny 一 Pulsujący matecznik cywilizacji

Znak chiński na grzbiecie książki
Głębie, do których trzeba się wspiąć

Znak oznaczający wgląd, głębokie rozumienie czegoś.

Znak chiński na grzbiecie książki
Sun Zi i jego Sztuka wojny

Znak shi 勢. Według słowników to siła, wpływ, trend, okoliczność, konfiguracja zdarzeń i oczywiście Moc – centralny koncept traktatu Sztuka wojny. No i rzecz jasna sprawczość – zdolność do realizowania swojej woli. Pole semantyczne słów zawierających ten znak jest arcyfascynujące. Guoshi 國勢 to siła narodowa, shoushi 手勢 – gest ręką (oddziaływanie?); shi to potocznie męskie genitalia (np. słowo qushi 去勢 to dokonać kastracji, ale też „końcowy stan spraw”, moment zaprzestania oddziaływania).

Znak chiński na grzbiecie książki
Perfidne fortele Mistrzów Wojowania

To znak o polu semantycznym niezwykle trudnym do przełożenia na zachodni kod kulturowy. Oznacza działanie w jakiś sposób naruszające harmonię społeczną: postępek wbrew normom, naruszający skrycie interes kolektywny itp.

Znak chiński na grzbiecie książki
Prawidła geopolitycznej gry o przetrwanie

Na grzbiecie okładki znajduje się znak pisma chińskiego e 阨. W klasycznym języku chińskim, którym posługiwał się autor traktatu Sztuka wojny, desygnatem e jest miejsce kluczowe, miejsce strategiczne. W traktacie znak pojawia się we słowie-złożeniu xian’e 險阨, oznaczającym „strategiczne przejścia i rejony”. Xian oznacza dosłownie miejsca trudno dostępne, takie jak przełęcze, fortece, rejony umocnione. [...] Miejsca takie kształtują logikę konfliktu, a często jednocześnie decydują o ekonomicznych przepływach strategicznych w czasie pokoju. Ich znaczenie dla kształtowania formy poruszających się armii Sun Zi opisuje za pomocą metafory wody, która przez samą swoją naturę – spływając po terenie – pędzi tak, jak dyktuje to jego ukształtowanie. To pojemność obszaru (ile wojska zdoła w nim operować), przepustowość przy jego relokacji i łatwość zamknięcia przez stronę, która przejście kontroluje. Ale najciekawszą, wymagającą głębszego namysłu cechą miejsc e jest to, że należą do nich obszary o nadzwyczajnym znaczeniu, dające decydujące korzyści każdemu z uczestników rozgrywek, który zdoła je wziąć pod swoją kontrolę. Taki region staje się bardzo często „ziemią niczyją” – drogą niepisanej i niewypowiedzianej umowy strony nie próbują przejąć nad nim kontroli, gdyż zaburzyłoby to równowagę sił, stabilny układ geopolityczny lub skłoniło przeciwników do stworzenia sojuszu.

Znak chiński na grzbiecie książki
Wzorce Zwyciężania tom 1

Znak pisma języka kantońskiego (czyt. dim) oznaczający pozytywne zakończenie zadania.

Znak chiński na grzbiecie książki
Wzorce zwyciężania tom 2

Znak pisma języka kantońskiego (czyt. dim) oznaczający pozytywne zakończenie zadania.

Znak chiński na grzbiecie książki
Oni albo My!

Książka Oni albo my! to dwa tomy, na grzbietach obu publikacji pojawi się słowo złożone z dwóch znaków pisma – 存亡 (chiń. cun wang). Oznaczają one przetrwanie, a precyzyjnie – przetrwanie lub zagładę. Słowo pojawia się w inwokacji traktatu Sztuka wojny, w jego pierwszym zdaniu. Trudno więc o lepszy dobór przyciągającego uwagę wyróżnika na grzbietach obu tomów. Kaligrafia na stronie tytułowej części drugiej tej książki to cała fraza – „droga do przetrwania”. W kontekście tego passusa fraza cunwangzhidao 存亡之道 w moim stylizowanym przekładzie brzmi „[wojna] do zagłady lub przetrwania prowadzi”. Jako kaligrafia, a więc jako samodzielne dzieło, dwuznakowa fraza-zestawienie to po prostu „droga do przetrwania lub zagłady”.

Znak chiński na grzbiecie książki
Oni albo my! 2

Tradycyjnie już na grzbiecie pojawia się znak chińskiego pisma. Tym razem, jako że książka Oni albo my to dwa tomy, na grzbietach obu publikacji pojawi się słowo złożone z dwóch znaków pisma – 存亡 (chiń. cun wang). Oznaczają one przetrwanie, a precyzyjnie – przetrwanie lub zagładę. Słowo pojawia się w początkowej inwokacji traktatu Sztuka wojny. Trudno więc o lepszy dobór przyciągającego uwagę wyróżnika na grzbietach obu tomów. Kaligrafia na stronie tytułowej części drugiej to cała fraza – droga do przetrwania. W kontekście tego passusa fraza cunwangzhidao 存亡之道 w moim stylizowanym przekładzie brzmi „[wojna] do zagłady lub przetrwania prowadzi”. Jako kaligrafia, a więc jako samodzielne dzieło, fraza to po prostu „droga do przetrwania lub zagłady”.

Znak chiński na grzbiecie książki
Tajwan

Ten znak to chiński tai 臺, używany powszechnie w formie uproszczonej 台. Nazwa Tajwanu w języku chińskim to Taiwan 臺灣. W albumie z portretami i opowieściami aborygenów na grzbiecie pojawił się znak yi 夷, w starożytności chińskiej używany w nazwach barbarzyńców otaczających Państwo Środka.

Znak chiński na grzbiecie książki
Oni albo my! Tom 3

Znak pisma chińskiego ba (霸) oznacza hegemona, dominację, tyrana. To człowiek lub ośrodek geopolityczny, który ma najwyższą siłę decydowania o porządku świata. Znak ten pojawia się w słowach takich jak badao 霸道 (rządy za pomocą siły, rządy pięści) czy xiaobawang (小霸王) - zepsute dziecko.